Jedną z najczęstszych metod prac przemysłowych polegających na łączeniu ze sobą elementów obok spawania jest lutowanie, które ma różne odmiany. Mogą one zależeć na przykład od stopnia topliwości. Wyróżnia się topnienie miękkie, które charakteryzuje się łatwą topliwością. Ten typ lutowania wykonuje się poprzez zastosowanie lutów o temperaturze do 450 stopni. Jedną z odmian lutowania miękkiego jest lutowanie reakcyjne i przy jego pomocy łączy się aluminium. Ponadto cynuje się w ten sposób tytan oraz stal, natomiast jest to dosyć trudne i czasochłonne, a same łączenia nie są wysokiej jakości. Do lutowania miękkiego najczęściej używa się:
- lutu cynowo–miedzianego,
- lutu cynowo–ołowiowego.
Materiały używane do lutowania miękkiego nie mają najmniejszego problemu ze sprawnym przewodzeniem prądu, więc bardzo często wykorzystuje się je w elektronice. Kolejnym środowiskiem w jakim lutowanie miękkie sprawdza się świetnie są instalacje CO, gdzie temperatura nie przekracza 110 stopni oraz warunki wodne. Lut używany do lutowania miękkiego najczęściej można spotkać pod postacią drutu tudzież pałeczek. Najczęściej do stapiania tegoż lutu używa się specjalnego płomieniowego palnika. Warto jednak zaznaczyć, że łatwo przegrzać łączone elementy, więc należy być bardzo ostrożnym. Aby uzyskać miękki lut należy skorzystać z lampy gazowej, gdyż nie jest wymagana zbyt wysoka temperatura całego procesu. Najczęstszym materiałem, dzięki któremu przeprowadza się lutowanie miękkie jest drut cynowy. Należy pamiętać, że przy ogrzewaniu nie powinno się podgrzewać metalu, ale jedynie części, w których chcemy utworzyć lut. By zakończyć proces lutowania należy poczekać aż wszystko ostygnie, by potem zanurzyć całość w wodzie.
Lutowanie twarde – trudno topliwe
Lutowanie twarde to taki rodzaj lutowania, w którym temperatura spoiwa jest wyższa niż 450 stopni. Wykorzystuje się tu luty wykonane z:
- miedzi,
- srebra,
- fosforu.
Najczęściej lutowanie takie stosuje się w przypadku stali wykonanych z:
- wolframu,
- niklu,
- chromu,
- złota,
- srebra,
- miedzi,
- mosiądzu,
- brązu.
Lutowanie twarde występuje także w obecności instalacji CO, gdzie temperatura przekracza 110 stopni. Przy lutowaniu twardym używa się:
- palników acetylo–tlenowych,
- palników propanowo–butanowych,
- lutowniczych lamp,
- indukcyjnych lutownic.
Podstawową różnicą między lutowaniem miękkim a twardym jest jakość połączeń, która jest znacznie lepsza przy lutowaniu twardym. Ponadto są dużo bardziej odporne na niekorzystne wysokie temperatury oraz lepiej znoszą wszelkie uderzenia i inne niekorzystne działania. Warunki lutowania twardego są dużo bardziej złożone niż przy lutowaniu miękkim. Pomieszczenia, w których to lutowanie zachodzi powinny być dobrze wentylowane.
Jak się nauczyć – szkolenia
Nie jest łatwo dobrze przygotować proces lutowania, dlatego warto odbyć odpowiednie szkolenia w tym zakresie, które przygotują nas od strony zarówno teoretycznej jak i praktycznej. Lutowanie, choć wydaje się rzeczą wręcz banalną i możliwą do wykonania przez każdego, wymaga posiadania specjalistycznej wiedzy i umiejętności. Każdy, kto wyszkoli się w tym zakresie, może świadczyć usługi lutownicze dla innych. Jedną z placówek świadczących kursy w kierunku lutowania jest Ośrodek Doskonalenia Kadr ERGON, który od lat uczy wielu przydatnych umiejętności z różnych branży przemysłu. Warto zastanowić się nad udziałem w szkoleniu organizowanym przez ERGON.
